Arabistan’ın petrol piyasasında sinsi hareketlerini sürdürmesi

Arabistan rejiminin İran ile petrol piyasasındaki payları üzerine rekabeti, Avrupa’da petrol fiyatının düşmesine yol açtı. Bu düşüş, Arabistan’ın OPEC zirvesinde üretim tavanını belirleme konusunda başarısız olmasının ardından yaşandı.

Arabistan’ın Aramco petrol firması müşterilerine gönderdiği yazıda, Batı Avrupa için hafif petrolünün fiyatını Temmuz ayında teslim etmek üzere varil başına 35 sent ve Akdeniz’deki müşterilerine 10 sent düşürdüğünü duyurdu.

Aslında Arabistan’ın petrol fiyatında yaşanan bu düşüş hayretle karşılandı, çünkü petrol fiyatlarına yönelik talep her yılın ikinci yarısında artış kaydediyor. Arabistan bu kararı, İran geçen Şubat ayında AB’ye petrol ihracatına yeniden başladığı bir sırada gündeme geliyor. Hali hazırda İran’ın Avrupa’ya ham petrol ihracatı günde 400 bin varile ulaştı. İranlı yetkililer ise bu rakamın önümüzdeki aylarda günde 700 bin varile yükseleceğini belirtiyor. Uluslararası enerji ajansının raporuna göre Arabistan geçen yıl Avrupa’ya günde 800 bin varil ham petrol ihraç ediyordu ve şimdi bu kıtaya ihraç ettiği petrolün fiyatını düşürmekle İran’ın bu piyasaya geri dönmesini engellemeye çalışıyor.

İran petrol Bakanı Bijen Namdar Zengene geçen hafta OPEC zirvesinde gazetecilere yaptığı açıklamada, İran 2016’nın sonuna kadar petrol üretimini günde 4 milyon varile kadar yükseltmekte kararlı olduğunu belirtti. İran’ın yaptırımlardan önce petrol piyasalarındaki %14.5’lik payına işaret ederek Zengene, İran şu anda günde 3.8 milyon varil petrol ürettiğini vurguladı.

Aslında bir çok çevre İran’ın petrol üretimini bu kadar hızlı bir şekilde eski seviyesine getirebileceğini ve piyasadaki eski payını yakalayıncaya kadar da arttırmaya devam edeceğini tahmin bile etmiyordu.

Öte yandan petrol fiyatlarının düşmesi yüzünden 100 milyar dolar gibi büyük bir bütçe açığı ile karşılaşan Arabistan şimdi Aramco petrol firmasının hisse senetlerini satışa çıkardığı gözleniyor.

Her halükarda Arabistan bir yandan kendisi için belirlenen kontenjanın üzerinde üretim yaptığı bir sırada OPEC’in diğer üyelerinden onlar için belirlenen kontenjanın üstüne çıkmamalarını talep edemeyeceği kesindir.