ABD politikası; nükleer anlaşma yükümlüklerinde yan çizmek

Tahran, Batılıların nükleer anlaşma ile ilgili yükümlülüklerini yerine getirmemek için ileri sürdükleri bahaneleri kabul etmiyor.

İran İslam Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı Uluslararası ve Hukuki İşler Yardımcısı Seyyid Abbas Irakçi Batılıların nükleer anlaşma ile ilgili yükümlülüklerini yerine getirmemek için bahane arayışlarına dikkat çekerek, İran İslam Cumhuriyeti’nin İran ile 5+1 grubunun Viyana’da 25 Nisan’da bir araya gelecekleri ortak komisyonda, Tahran’ın ABD yönetiminin nükleer anlaşma ile ilgili bütün bahaneleri, ihlalleri ve yükümlülüklerini yerine getirmemesini gündeme getirerek, konunun takipçisi olacağını kaydetti.

Beyaz Saray yetkilileri son günlerde İran’a karşı yeni tur girişimlerine start vermiş bulunuyorlar.

İran’ı bölgeyi istikrarsızlaştırma suçlamalarından Trump’ın İran’ın nükleer anlaşmanın ruhunu ihlal ettiği iddiasına kadar ve Batılı siyasi çevre ve medyanın İran’ın füze ve savunma gücünü tehdit olarak göstermeye yönelik propaganda ve sansasyonel çalışmaları, bu girişimlerin esas unsurunu teşkil ediyor.

Terör örgütü Halkın Münafıkları da son sıralarda, Washington’da nükleer anlaşmanın ardından İran’ın icraatı konulu bir oturumda, İran’ın nükleer silah yapmakta olduğunu ileri sürdü.

Dışişleri Bakan Yardımcısı Abbas Irakçi ise bu boş ve tarihi geçmiş temelsiz iddialara gösterdiği tepkide, bu tür iddiaların daha önce de tekrarlandığını, ancak yenilgiye uğradığını ve Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı tarafından bu iddiaların çürük olduğu kanıtlandığını belirtti.

Bazı uzmanlar, Trump’ın nükleer anlaşma ile ilgili yükümlülüklerini gözardı ederek, önceki sert sözlerine rağmen, ihtiyatlı bir şekilde ileriye gitmek istediğini ve bunun sebebinin de bazı senatörler ve temsilcilerin sürekli Beyaz Sarayı, nükleer anlaşmayı doğrudan ihlal etmekten kaçındırmaya ilişkin tavsiyeleri olduğuna inanıyorlar.

Foreign Policy sitesi de son günlerde paylaştığı bir raporda, şöyle yazdı:”… İran’a karşı koyun ancak nükleer anlaşmayı tehlikeye atma pahasına değil…”

ABD’nin nükleer anlaşmaya yönelik tutum ve politikası birkaç strateji temelinde ayarlanmıştır. Bu bağlamda, 3 senaryo gündemdedir. 1. senaryo, nükleer anlaşmanın iptal edilmesidir ki zor bir iştir. Bu senaryo ABD içindeki bazı gruplar tarafından gündeme getirilmiştir, buna rağmen Trump’a nükleer anlaşmayı ihlal etmek yerine, 120 günün ardından Barak Obama tarafından imzalanan maddelerin geçerlilik süresinin sona ermesine kadar bekleyip, ardından nükleer anlaşmayı pratikte durdurmasını tavsiye ediyorlar.

2. senaryo ise, nükleer anlaşma ile müzakerelerin yeniden başlaması için baskı yapılmasıdır, ancak İran bunu reddediyor, zira Tahran nükleer anlaşma ile ilgili yükümlülüklerini yerine getirdiği için yeniden  ABD ile müzakere için bir gerekçe olmadığını bildiriyor.

ABD Dış Politikası Temsilcisi Federica Mogherini de, bu anlaşmanın tek taraflı olarak yeniden açılma imkanının olmadığını bildirmiştir.

BM Güvenlik Konseyi kararı ile de İran ile 5+1 grubu arasında imzalanan nükleer anlaşma onaylanmıştır.

Ancak 3. senaryo ise, nükleer anlaşmanın sıkı yaklaşımlarla uygulanmasıdır.

Trump yönetiminin nükleer anlaşmayı yırtmak veya nükleer anlaşmanın bazı kilit maddeleri üzerinde yeniden müzakere yapılması yerine, nükleer anlaşmanın uygulanması yoluna taş koymaya çalışabilmesi, en muhtemel seçenek olabilir.

Beyaz Saray yetkililerinin yaptığı açıklamalar da bu konuyu teyit eder niteliktedir. Bu yüzden, ABD bir yandan görünüşte nükleer anlaşma ile ilgili yükümlülüklerinden vazgeçmeyecek, bir yandan da, kolay kolay anlaşmayı uygulamayacak.

Nükleer anlaşmanın yürürlüğe girdiği tarih üzerinden 1 yılı aşkın bir süre geçiyor. Anlaşmanın taraflar için kazanımları olmuştur, ancak bütün taraflar, İran gibi yükümlülüklerini tam olarak yerine getirmiş değil.

İran Dışişleri Bakan yardımcısı Irakçi’nin ifade ettiği gibi, Tahran, Batılılar’ın nükleer anlaşma ile ilgili yükümlülüklerini yerine getirmemek için bahane arayışlarını kabul etmiyor.