Amerika Bercam konusunda yalnız kaldı

Kuzey Atlantik Paktı NATO genel sekreteri Amerika başkanının İran ile 5+1 grubu arasında imzalanan Bercam nükleer anlaşma ile ilgili görüşlerine karşı olan bir açıklama yaparak NATO’nun sadece Bercam’ın gerçekleşmesine destek verdiğini açıkladı.

NATO genel sekreteri Jens Stoltenberg yaptığı açıklamada İran füze programının kapsamlı ortak eylem planı Bercam nükleer anlaşma çerçevesinde olmadığını belirtti. Jens Stoltenbergnato dışişleri bakanları ile Brüksel toplantısı ardınan bir gazetecinin Bercam’da değişiklik yapılarak bazı maddelerin eklenmesi zarureti hakkındaki sorusuna ” NATO sadece Bercam’ın gerçekleşmesine destek veriyor” yanıtını verdi.
Amerika’nın Avrupa’daki askeri kolu sayılan NATO, dünyanın güvenlik konularında Washington siyasetlerine çok yakın tutumlar sergiler. Buna rağmen ana bütçesi Amerika tarafından temin edilmesine karşı Amerika başkanının Bercam ile ilgili görüşlerine katılmıyor. Trump 12 mayıs tarihine kadar İran’ın füze politikaları ve bölgedeki etkinliği konusundaki kendi görüşleri Bercam nükleer anlşmaya dahil edilmediği takdirde 2015 yılında sağlanan nükleer anlaşmadan ayrılacağı tehdidinde bulundu.
BMGK kararı ile korunmakta olan uluslararası bir nükleer anlaşmayı tehdit etmek, dünya kamuoyunu endişelendirmiştir. Bu endişe sadece bağımsız ülkeler veya Amerika rakipleri ile kısıtlı kalmıyor zira Washington’un en büyük siyasi ve askeri müttefiklerinin çoğu da Amerika’nın Bercam nükleer anlaşmasından ayrılmasından doğacak vahim sonuçlar hakkında uyarıda bulundular. Bu arada NATO genel sekreternin görüşü ve tutumu ise büyük önem taşıyıor.
Jens Stoltenberg’in görüşleri NATO üyesi ülkelerin çoğunluk görüşü sayılıyor. NATO’ya üye 29 ülke arasında sadece Amerika Bercam nükleer anlaşmasının işlevsiz ve sonuçsuz olduğu görüşünde. Fakat bu anlaşma Amerika, Britanya, Fransa ve Almanya’dan oluşan NATO’nun 4 üyesi ve İran, Rusya ve Çin arasında uzun ve soluk soluğa gerçekleşen bir yıllık müzakerelerin ardından 150 sayfada düzenlenen bir anlaşmadır. Bercam anlaşması daha sonra BMGK’da veto hakkı olan 3 NATO üyesi yani Amerika, Fransa ve Britanya’nın oyları ile bu önemli uluslararası kurumun nihai onayına vardı.
Hali hazırda Bercam nükleer anlaşmasının 2 yıldan uzun bir süreden beri İran tarafından tam olarak uygulanması ve üstelik UAEA tarafından da bu konunun 11 kez olaylanmasına rağmen Amerika başkanı Trump bu konuda dünya çapında yeni bir kriz oluşturmaya çalışıyor. İran’ın üst düzey yetkilileri en açık şekilde Amerika’nın Bercam nükleer anlaşmadan çekilmesi durumunda kendi nükleer faaliyetlerini daha hızlı bir şekilde başlayacağını açıklamıştır. Bu durumun yaşanması ise, Washington’un en önemli siyasi, ekonomi ve askeri ortağı olan AB ve NATO gibi birlik ve teşkilatlarına karşı tehlikeli bir durumdur.
Amerikalı savaş karşıtı aktivistlerden Medea Benjamin, “Amerika’nın Trump’ın iddiası gibi Bercam nükleer anlaşmadan çıkarsa bir kez daha Ortadoğu’da facia boyutunda bir savaşa doğru hareket edebilirz ve bu yüzden Avrupa’da güç dengelerini sağlayan ülkeler, Amerika kongresi ve kamuoyu, bu tehlikeyi önlemekte eksen rollere sahiptirler” şeklinde konuştu.
Fakat tüm bunlara rağmen Amerika başkanı dünya toplumundan oluşan NATO’nun İran ile varılan uluslararası Bercam nükleer anlaşması ile ilgili görüşünü kabul ettiğine dair hiçbir belirti göze çarpmıyor. Bu da Trump’ın temsil ettiği Amerikalı milliyetçilerin NATO gibi kurumların bile görüşüne aldırış etmediğini gösteriyor.