Rusya: Bercam Amerika’dan bağımsızdır

Rusya Dışişleri Bakanı Yardımcısı Sergey Riabekov, İran ve 5+1 grubu arasında imzalanan Bercam nükleer anlaşmasını imzalayan ülkelerin bu anlaşmanın uluslararası bir anlaşma olduğunu ve ayrıca Amerika yönetiminin siyasi kararlarından bağımsız olduğunu vurgulamaları gerektiğini açıkladı.

Bercam nükleer anlaşması hakkında bir açıklama yapan Rusya Dışişleri Bakanı Yardımcısı Riabekov, 5 ülke ve İran Dışişleri Bakanları Bercam nükleer anlaşmasını görüşmek üzere bir oturum düzenleyeceklerini belirtti. Riabekov, bu oturum İran’ın talebi üzerine gündeme geldiğini kaydetti. Riabekov, bu oturumun sonucu Bercam nükleer anlaşmasına güçlü bir destek olacak siyasi bir belge olması gerektiğini vurguladı.

Rus diplomat Riabekov’un belirttiğine göre mevcut şartlarda Bercam nükleer anlaşmasının Amerika dışındaki taraflarının bu anlaşmanın korunmasına vurgu yapmaları, Amerika’nın tüm sinsi uygulamalarına rağmen gerçekleşiyor.

Gerçekte Rusya yönetiminin Amerika’sız Bercam nükleer anlaşmasının korunmasına vurgu yapması, bölgede ve dünyada yaşanan son gelişmeler ve Amerika yönetiminin Bercam anlaşması ile ilgili baskılarını arttırdığı bir sırada gündeme geliyor. Washington yönetimi özellikle son günlerde İran İslam Cumhuriyeti’nin Hindistan gibi bazı iktisadi ortakları ve petrol alıcıları ile bir dizi istişaraleri başlatarak Amerika’nın popülist Başkanı Donald Trump’ın da üzerine vurgu yaptığı gibi, İran İslam Cumhuriyeti’ne karşı şimdiye kadar görülmemiş düzeyde geniş ve ağır yaptırımları uygulamaya ve başta İran petrolünün alım yasağı olmak üzere nükleer yaptırımları yeniden ve daha şiddetli bir şekilde dayatmaya çalışıyor.

Bu süreçte Washington yönetiminin uygulamak istediği senaryosu, şartları başta Avrupa troykasının oluşturan Almanya, Fransa ve İngiltere olmak üzere Bercam nükleer anlaşmasının diğer taraflarının bu anlaşmayı korumaya yönelik her türlü etkili girişimlerini etkisiz hale getirerek Tahran yönetimini Bercam nükleer anlaşmasından çekilme tehdidini pratikte uygulamasını sağlamaya ve böylece İran İslam Cumhuriyeti’ni bu anlaşmanın bozulmasından sorumlu tutmaya çalışıyor.

Buna göre şimdiki şartlarda Bercam nükleer anlaşması çok zor şartların etkisi altına girdiği söylenebilir. Bu durum ise özellikle Rusya yetkililerinin kaygılarını tetiklediği gözleniyor. Rusya’nın Amerika büyükelçisi Anatoli Antonov konu ile ilgili yaptığı açıklamada, Bercam nükleer anlaşması etkili ve faydalı bir anlaşma olduğunu, ancak Moskova yönetimi bu anlaşmanın geleceği hakkında kaygılı olduğunu belirtti. Rus diplomat Antonov açıklamasının devamında şu ifadelere yer verdi: Mecut şartlar bizim Bercam nükleer anlaşmasının geleceği hakkında kaygılı olmamıza neden oluyor ve bu yüzden bu anlaşmaya imza atan tüm ülkelerinde hiç bir şaibe ve kuşkuya katılmadan anlaşmada yer alan görev ve sorumluluklarını yerine getirmelerini istiyoruz.

Amerika Başkanı Donald Trump 8 Mayıs 2018 tarihinde İran İslam Cumhuriyeti Bercam nükleer anlaşmasına bağlı olmadığını, füze faaliyetlerini ve bölgedeki faaliyetlerini ileri sürerek Amerika’nın bu anlaşmadan çekildiğini ve İran’a dayatılan ve Bercam çerçevesinde askıya alınan yaptırımları yeniden dayatacaklarını ilan etti.

Ancak 5+1 grubunun diğer üyeleri ve ayrıca UAEK Bercam nükleer anlaşmasının uygulanmasını gözetleyen kurum olarak İran İslam Cumhuriyeti’nin nükleer anlaşmaya bağlı kaldığını ve tüm yükümlülüklerini yerine getirdiğini defalarca ilan ettiler ve Amerika’ya gösterdikleri tepkide Bercam nükleer anlaşmasına bağlı kalacaklarını belirttiler.

Gerçekte şimdi bu ülkeler İran ile birlikte bu anlaşmayı yürütecek 4+1 grububu oluşturmayı amaçlıyor.

Öte yandan Moskova yönetimi de ciddi bir şekilde Bercam nükleer anlaşmasının devam etmesini istiyor. Nitekim Rusya devlet Başkanı Vladimir Putin de geçtiğimiz günlerde Amerika yönetiminin Bercam nükleer anlaşmasından tek yanlı bir kararlı çekilmesini sert bir dille eleştirerek, ABD Başkanı Trump’ın bu kararı bölgede istikrarsızlığa yol açtığını belirtti. Putin bir kez daha Bercam nükleer anlaşmasına bağlı kaldığını vurguladı. Rus lider Putin, Amerika yönetiminin Bercam nükleer anlaşmasından çekilmesi bölgede istikrarsızlığa yol açtığını, oysa Moskova yönetimi söz konusu uluslararası anlaşmanın maddelerinin tam olarak uygulanmasını istediğini ve anlaşmadaki tüm yükümlülüklerini de yerine getirmeye kararlı olduklarını ifade etti.

Her halükarda Bercam nükleer anlaşmasının başarısı başta AB troykası olmak üzere anlaşmaya imza atan Britanya, Fransa, Rusya, Çin ve Almanya’nın Amerika’nın İran’a yeniden dayatacağı yaptırımların doğuracağı olumsuz sonuçları etkisiz hale getirmesine bağlıdır. Bu çerçevede İran İslam Cumhuriyeti Avrupa troykasına İran’ın bu anlaşmadaki çıkarlarını güvence altına alması yönünde belli bir süre tanıdı ve bu yüzden de şimdi karşı tarafın ne yapacağını bekliyor.