Putin’in Bercam Nükleer Anlaşması Vurgusu

Putin’in Bercam Nükleer Anlaşması Vurgusu Bercam Nükleer Anlaşması, 4+1 grubunda kalmaya devam eden taraflar özellikle de Rusya açısından uluslararası diplomasi için büyük bir kazanım olarak küresel güvenlik ve barışın korunması için önemli bir belge mahiyeti taşıyor.

Bu yüzden tüm sorunlara rağmen bu anlaşmaya taraf olanlar, özellikle de Moskova bu anlaşmanın korunmasına vurgu yapmaktadır.
Vladimir Putin son konuşmasında Bercam Nükleer Anlaşmasının Amerika’nın çıkışına rağmen hala hayatta ve alternatifsiz olduğunu söyledi.
Amerika’nın bu anlaşmadan çekilmesinin üstünden bir buçuk yıl geçmesine ve Avrupa Troykası ve Avrupa Birliğinin bu anlaşmanın korunmasına yaptığı vurguya rağmen, anlaşmada kalmaya devam eden taraflar İran’ın beklentilerini karşılayamıyor, İran’ın petrol ihracatı ve ticaretinin devamı için gereken özel mali sistem gibi kolaylaştırıcı girişimleri gerçekleştiremiyor.
Bu konu İran’ın stratejik sabrı bir kenara bırakmasına ve üç adım çerçevesinde nükleer anlaşmadaki taahhütlerini azaltmasına yol açtı. Bu üç adım, zenginleştirilmiş uranyum rezervinin arttırılması, uranyum zenginleştirme seviyesinin 3.67’nin üstüne çıkarılması ve de nükleer alandaki araştırma ve geliştirme alanındaki taahhütlerini durdurması idi.
İran İslam Cumhuriyeti’nin nükleer anlaşma çerçevesindeki taahhütlerini azaltması, özellikle de bu alandaki üçüncü adımı Avrupalı ülkelerin de tepki göstermesine ve İran’ı bu anlaşmada tutmaya davet etmesine neden oldu. Buna rağmen Avrupalılar özel mali sistem-INSTEX’in hayata geçirilmesi gibi nükleer anlaşmadaki taahhütlerini hala  yerine getirmemişlerdir.
İşte bu konu Rusya ve Çin gibi nükleer anlaşmaya taraf olan ülkelerin İran’ın taahhütlerini azaltmasına destek vermesine neden olurken anlaşmaya taraf olan tüm üyelerin taahhütlerini yerine getirmelerini istediler.
Çin’in Moskova Büyükelçisi Çang Han Hoi, Pekin’in nükleer anlaşmaya taraf olan üyelerin hepsinin taahhütlerini yerine getirmekte ciddiyetle davranmasını umut ederk, “Nükleer anlaşması büyük bir öneme sahiptir ve başka bir anlaşma ile değiştirilemez.”
Rusya da nükleer anlaşmaya üye olan bir ülke olarak her daim Avrupa Troykasının nükleer anlaşmadaki taahhütlerini yerine getirmesini istemiştir. Moskova makamları İran’ın nükleer anlaşmadaki taahhütlerini azaltmasını bu anlaşmanın ihlali olarak saymıyor ve bunun çıkış anlamına gelmediğini açıklıyor.
Rusya dışişleri bakan yardımcısı Sergey Ryabkov bu hususta şöyle diyor: “Rusya, İran’ın Bercam Nükleer Anlaşması  çerçevesindeki girişimlerini anlayışla karşılamaktadır.”
Rusya makamları Amerika’nın İran karşıtı yaklaşımını eleştirerek nükleer anlaşmaya taraf olan Avrupalı üyelerin performansı hususundaki memnuniyetsizliğine de değinerek, onların bir an önce Tahran’a verdiği sözleri ve vaatleri hayata geçirmelerini istiyor.
Rusya ayrıca nükleer anlaşmanın Trump tarafından terk edilişinin de küresel kurallar ve ilkelere aykırı olduğunu, bunun da küresel ve bölgesel barış ve güvenliğin tehlikeye düşmesine ve çatışmalar ve karşılaşmaların artmasına neden olduğunu düşünüyor.
Böyle bir ortamda Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron geçen hafta,  Paris’in Bercam Nükleer Anlaşmasının korunması ve devamının sağlaması için İran’ın petrolünün ön ödemesi için 15 milyar dolar kredi hattı ayırdığını ve bu projenin üç aşamalı olarak hayata geçirileceğini söyledi.
Planın detayları ile ilgili bilgiler hala yayımlanmasa da görünen o ki Rusya ve Çin, Avrupa tarafından Bercam Nükleer Anlaşmasının korunmasına yönelik her türlü girişimine destek veriyor. Putin’in de vurgu yaptığı gibi Bercam Nükleer Anlaşması alternatifsiz ve korunması gereken bir anlaşmadır.”/